PODGLĄD ATOMU
     
 

Misja świętego Wojciecha i jej polityczne skutki


Kalendarium

997 – misja biskupa Wojciecha w kraju pogańskich Prusów i jego męczeńska śmierć
999 – kanonizacja biskupa praskiego Wojciecha
XII w. – wykonanie Drzwi gnieźnieńskich



Źródło 1. Mapa. Polska w czasach Bolesława Chrobrego, CARTE



Źródło 2. Żywot świętego Wojciecha [fragment]

Dobrawszy sobie tedy dwu towarzyszy [...] pozostał wśród dzikiego ludu, ufny jedynie w łaskę Boga, dla którego imienia przybył tam szukać śmierci męczeńskiej. Po kilku dniach zaś, kiedy święty modlił się wraz z towarzyszami i błagał Boga o przebaczenie za grzechy własne i całego świata, zjawiło się kilku ludzi w wyraźnie wrogich zamiarach, wykrzykując coś groźnie w nieznanym języku. Jeden z nich [...] mocno uderzył biskupa [...], tak, że psałterz wypadł mu z rąk, a on sam upadł na ziemię z rozkrzyżowanymi ramionami. Poganin zaś, nie mogąc się z nim porozumieć, gestami i znakami dawał mu do poznania, że ma uciekać, bo inaczej zginie na mękach. A święty [...], nie bronił się, lecz przeciwnie, modlił się za napastników i błogosławił im.

Źródło 3. Sceny z życia świętego Wojciecha z kwater Drzwi gnieźnieńskich


[źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Gniezno_Door]

Objaśnienia scen

1. Nadanie Wojciechowi godności biskupa w 983 r. w Weronie (cesarz Otton II wręcza Wojciechowi pastorał.
2. Śmierć męczeńska Wojciecha 23 kwietnia 997 r.
3. Wykupienie ciała Wojciecha (wg legendy książę Bolesław Chrobry wykupił je płacąc ilością złota równoważną wadze ciała męczennika).
4. Złożenie ciała Wojciecha do grobu w Archikatedrze gnieźnieńskiej (997), w obecności biskupa i księcia Bolesława Chrobrego.

Ćwiczenia

Na podstawie źródła 1.

1. Gdzie mieszkali pogańscy Prusowie?
2. Jak obecnie nazywa się kraina geograficzna, którą w średniowieczu zamieszkiwali pogańscy Prusowie?
3. Czy Prusowie byli Słowianami, tak jak plemiona polskie?


Na podstawie źródła 2.

1. W jakim celu biskup Wojciech wyprawił się do pogańskich Prusów?
2. Dlaczego Bolesław Chrobry udzielił wsparcia biskupowi Wojciechowi?
3. Co utrudniało działalność biskupa Wojciecha wśród Prusów?
4. W jakich okolicznościach zginął biskup Wojciech? Czy biskup Wojciech bronił się przed napastnikami?
5. Jakie cechy biskupa zostały wyeksponowane przez autora Żywota?


Na podstawie źródeł 3.

1. Kto nadał Wojciechowi godność biskupa?
2. Jaki symbol władzy biskupiej wręczono Wojciechowi? Podaj jego nazwę.
3. Kto wykupił zwłoki biskupa Wojciecha? Za jaką cenę?
4. Gdzie został pochowany biskup Wojciech?
5. Jakie znaczenie w średniowiecznej Europie miały miejsca, gdzie znajdowały się relikwie?
6. Kto przybywał do takich miejsc i w jakim celu?
7. Jakie znaczenie dla państwa Bolesława Chrobrego miało pochowanie świętego-męczennika w stołecznym grodzie?

Praca domowa

1. Ustal, kto przybył do Gniezna w 1000 rocznicę męczeńskiej śmierci świętego Wojciecha?
2. Sporządź krótką notatkę o Drzwiach gnieźnieńskich.
3. Czy znasz legendę o wdowim groszu? Jakie jest jej przesłanie? (możesz znaleźć ją w Internecie)
4. Czy znasz miejsca kultu świętych w państwie, w którym mieszkasz? Zbierz informacje o działalności tych świętych.









Tytuł: Misja świętego Wojciecha i jej polityczne skutki
Opis skrócony: Poznamy postać świętego Wojciecha – męczennika, patrona Polski. Zanalizujemy fragment Żywota tego świętego i obejrzymy sceny z jego życia umieszczone na Drzwiach gnieźnieńskich. Zastanowimy się nad rolą relikwii w średniowieczu i przyczynami sprowadzenia relikwii św. Wojciecha do Gniezna przez Bolesława Chrobrego.
Autor(rzy): Wanda Królikowska
Hasła treści Prusowie, misja św. Wojciecha, chrystianizacja, św. Wojciech, Drzwi gnieźnieńskie, Bolesław Chrobry, Gniezno
Uwagi metodyczne Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na wykorzystywanie umiejętności nabytych na poprzednich zajęciach. Rozpoznanie ceremonii chrztu przez zanurzenie (ilustracja 3.) nie powinno sprawiać kłopotu, gdyż uczniowie obejrzeli miniaturę przedstawiającą taką ceremonię, na lekcji o chrzcie Mieszka I; warto też zwrócić uwagę uczniów na znaczenie sprowadzenia ciała św. Wojciecha do Gniezna dla możliwości ustanowienia tu arcybiskupstwa, o czym dowiedzą się na następnej lekcji. Proponuję skorzystanie z map zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach. Polska za panowania pierwszych Piastów, w: Ilustrowany atlas historii Polski, Demart, Warszawa 2006, s. 30. lub – Państwo polskie za pierwszych Piastów, w: Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 4.Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na wykorzystywanie umiejętności nabytych na poprzednich zajęciach. Rozpoznanie ceremonii chrztu przez zanurzenie (ilustracja 3.) nie powinno sprawiać kłopotu, gdyż uczniowie obejrzeli miniaturę przedstawiającą taką ceremonię, na lekcji o chrzcie Mieszka I; warto też zwrócić uwagę uczniów na znaczenie sprowadzenia ciała św. Wojciecha do Gniezna dla możliwości ustanowienia tu arcybiskupstwa, o czym dowiedzą się na następnej lekcji. Proponuję skorzystanie z map zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach. Polska za panowania pierwszych Piastów, w: Ilustrowany atlas historii Polski, Demart, Warszawa 2006, s. 30. lub – Państwo polskie za pierwszych Piastów, w: Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 4.
Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 30
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45

 
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci